Over de hele wereld klinkt met kerst deze tekst uit de bijbel, uit het evangelie van Lucas: “En zij baarde haar eerstgeboren Zoon, en wond Hem in doeken, en leide Hem neder in de kribbe, omdat voor henlieden geen plaats was in de herberg.” Het is het kerstverhaal, het verhaal van de geboorte van Jezus Christus.
Verschillende musea In Den Haag hebben schilderijen in de collectie die belangrijke momenten uit dat kerstverhaal weergeven. Een aantal daarvan staan in het depot en deze schilderijen zijn dus niet te zien. Een reden om ze eens als illustratie van het kerstverhaal tevoorschijn te halen.
De herders in het veld
In de nacht dat Jezus geboren werd, lagen er vlak bij Bethlehem herders in het veld. Ze hielden de wacht over hun schapen, toen ze opeens een engel hoorden zingen. Die engel vertelde de herders dat ze naar Bethlehem moesten gaan, omdat daar de redder was geboren. En de herders hoorden niet alleen de engel, er klonk ook een prachtig hemelkoor dat zong: ‘Ere zij God in de hoogste hemelen, en vrede op aarde, in de mensen een welbehagen.’
De herders in de stal
De herders gehoorzaamden de engel en gingen naar Bethlehem. Daar vonden ze Maria en Jozef en het pasgeboren kind in een kribbe. De herders stonden vol bewondering naast de kribbe en ze vertelden het bijzondere verhaal aan iedereen.
Op de Lange Vijverberg 14 is een van de onbekendere musea van Den Haag, het bijzondere Museum Bredius. De collectie van dit museum was ooit de privécollectie van één man, namelijk Abraham Bredius. Je kunt er schilderijen van onder meer Rembrandt, Jan Steen en Hobbema bewonderen. En in het prachtige pand staan ook zilverwerken, porselein en meubelen.
Het Mauritshuis is misschien wel het bekendste museum in Den Haag. Het prachtige pand staat naast het torentje van de minister-president. Binnen hangen schilderijen van Vermeer, Rembrandt, Potter en andere 17e en 18e eeuwse schilders.
De drie wijzen
Het stadje Bethlehem lag in Judea en de koning van Judea was Herodes. Niet lang na de geboorte van Jezus kwamen in Jeruzalem, de hoofdstad van Judea, drie wijze mannen aan. Omdat ze een ster hadden gezien, wisten ze dat er een nieuwe koning geboren was en ze waren op zoek naar die koning. Herodes riep zijn priesters en leraren bij elkaar die konden vertellen dat in de heilige boeken stond dat het kind in Bethlehem zou worden geboren.
Herodes zei in het geheim tegen de drie wijzen dat ze naar Bethlehem moesten gaan en hem verslag moesten uitbrengen nadat ze het kind gezien hadden. De wijzen gingen op pad en waren blij te zien dat de ster ze de weg wees. De ster bleef staan boven de plaats waar het kind was.
Ze knielden bij het kind neer en gaven het geschenken: goud, wierook en mirre.
Galerij Prins Willem V is ook een museum aan de Hofvijver, met als adres Buitenhof 33, naast de Gevangenpoort. Het noemt zichzelf “De verborgen Parel van Den Haag”. Prins Willem V van Oranje-Nassau liet de zaal in 1774 bouwen om er zijn indrukwekkende schilderijenverzameling tentoon te stellen aan het publiek. De wanden hangen er bomvol, zodat de rijkdom van zijn verzameling goed te zien is. Je vindt er ruim 150 oude meesters, waaronder werken van Steen, Rubens en Potter.
De kwade plannen van Herodes
De interesse van Herodes in het pasgeboren kind had geen vriendelijke reden. Hij vreesde de concurrentie. Deze nieuwe koning zou hem van zijn troon stoten.
In de nacht sprak God tegen de drie wijze mannen: “Ga niet terug naar Herodes”. En ze besloten deze waarschuwing te volgen en gingen via een andere weg terug.
Ook Jozef werd in een droom gewaarschuwd. Een engel sprak tot hem: “Neem het kind en zijn moeder en vlucht naar Egypte”. Jozef volgde deze raad op en hij bracht Maria en Jezus in Egypte in veiligheid.
Herodes was woedend toen hij hoorde dat de wijzen zich niet aan de afspraak hadden gehouden om hem te vertellen waar het kind was. En hij nam geen halve maatregelen: hij gaf opdracht om alle kinderen in Bethlehem van 2 jaar en jonger te doden.
Vanuit Egypte gingen Jozef, Maria en Jezus naar Nazareth, waar Jezus opgroeide.
Ook voor wie, zoals ik, niet religieus is, is het kerstverhaal te zien als een verhaal over een nieuw begin, een verhaal van hoop en het overkomen van moeilijkheden. En het heeft, zoals we zien, veel kunstenaars geïnspireerd tot het maken van schilderijen.
Ik wens je een gezellige kerst en oudejaarsavond. En hoop je volgend jaar weer tegen te komen bij een stadswandeling of fietstour door ons mooie Den Haag!
2 reacties op “Het kerstverhaal in Haagse Musea”
Lieve Jacqueline, Prachtig zoals jij het kerstverhaal weet te componeren met beroemde schilderijen. Ik geniet altijd van jouw artikelen.
Goede kerstdagen en een gelukkig Nieuwjaar met veel gezondheid.
Corry van Straten
Dag Jacqueline,
Dank je wel voor de prachtige sfeervolle schilderijen uit vervlogen tijden.
Het is ook weer een reden om het Mauritshuis te bezoeken, en al dat moois weer te aanschouwen.
Ik kijk altijd uit naar jouw berichten ‘in het Haagse’.
Verder wens ik jou fijne Kerstdagen toe, en een voorspoedig 2022!
Marianne Vos