Wat voor vogels zie jij als je een wandeling door Den Haag maakt? Dank zij het vele groen in de stad hebben we mooie vijvers waar eenden, zwanen en ganzen zich thuis voelen. Maar ook op onverwachte plekken kun je vogels waarnemen.
Kijk eens omhoog
Als je op de Lutherse Burgwal loopt, is het de moeite waard om eens goed omhoog te kijken. Dan zie je namelijk de zwanen op het dak van de Lutherse Kerk. Geen levende zwanen, maar een bijzondere uitvoering van een windvaan op het dak van een kerk. De meeste protestantse kerken hebben een haan als windvaan. De Lutherse kerken in Nederland zijn getooid met een zwaan. Sommige, zoals de Haagse Lutherse kerk zelfs met meer zwanen.
Waarom een zwaan
De zwaan als symbool komt voor uit een legende. In het begin van de 15e eeuw, was er in Tsjechië een kerkhervormer die Johannes Hus heette. Hus betekent in het Tsjechisch ‘gans’. Hij had veel kritiek op de katholieke kerk en kreeg steeds meer volgelingen. De katholieke kerk vond hem te gevaarlijk en liet hem als ketter verbranden op de brandstapel. Vlak voordat hij werd vermoord, zou hij hebben gezegd: ‘Gij zult nu een gans (= Hus) braden, maar over honderd jaar zult gij een zwaan horen zingen, die zult gij moeten verdragen’. En inderdaad, honderd jaar later kwam er een nieuwe hervormer, waar tot op de dag van vandaag een kerkbeweging naar genoemd is: Maarten Luther.
Het gebouw
Niet alleen de zwanen, het hele gebouw van de Lutherse Kerk is de moeite waard om te bekijken. Het is een ontwerp van Pieter de Swart, aan wie we in Den Haag onder andere ook het Paleis Lange Voorhout en de Koninklijke Schouwburg te danken hebben. Het is in 1761 in gebruik genomen.
Muziek
De Evangelisch-Lutherse gemeente Den Haag houdt diensten in de Lutherse kerk. Maar hij is ook uitstekend te gebruiken voor concerten. In de kerk staat een prachtig orgel. Dat is gemaakt door de firma Bätz, Duitse orgelbouwers die zich in Utrecht hadden gevestigd. En de akoestiek van de kerkzaal is geweldig.
Om je een indruk te geven van deze mooie kerk als concertzaal, hier een opname van een van de kerstconcerten van het Haags Kleinkoor.
Tijdens de wandeling ‘Kijk Omhoog’ door Den Haag nodig ik je uit om je hoofd in je nek te leggen en te kijken naar details waar je al vaak langs bent gelopen.
3 reacties op “Zwaan op het dak”
Heeft de zwaan behalve voor de Lutherse Kerk ook een politieke betekenis?
Niet dat ik weet
Dank dat u heeft gereageerd.
Ik vroeg het mij af omdat na de moord op Johan de Witt in 1672 de (bedreigde) Zwaan, rond 1650 geschilderd door Jan Asselijn, aan hem werd gekoppeld. Het waren roerige tijden dus het had gekunt.