Graag wil ik je voorstellen aan een bijzondere diersoort: het Haagse Geveldier. Dit dier kwam tijdens de biologieles op school niet aan de orde maar is in Den Haag op vele plekken te bewonderen in uiteenlopende vormen. Dus loop mee en kijk omhoog!
De vlag dekt de lading
Veel Haagse Geveldieren vertellen het verhaal van het gebouw waar ze aan hangen. Of eigenlijk het verhaal van de gebruikers van het gebouw. Zo wilde de firma Meddens aan de Hofweg 9 met een schaap in de gevel laten zien dat je bij hen kleding van de beste wol kon kopen en bestellen.
Aan de Molenstraat 52 zie je ook schapen, maar die zijn bedoeld om op te eten. In dat pand zat namelijk ooit de Coöperatieve Vleeschhouwerij Eigen Hulp, zoals de gevelsteen ook vermeldt.
Er zijn ook panden waar het geveldier nog steeds het actuele verhaal van de bewoners vertelt, zoals bij de Koninklijke Stallen .
Kerken
Kerken gebruiken ook dieren als symbool. Een mooi voorbeeld hiervan is de pelikaan, te zien boven de ingang van de Paschaliskerk aan de Wassenaarseweg en in de gevel van de voormalige Jeruzalemkerk aan het Pomonaplein.
Volgens een legende voedt een pelikaan haar jongen met haar eigen bloed. De vogel staat daarmee symbool voor de offerdood van Christus. Overigens voeden pelikanen hun jongen met halfverteerd voedsel vanuit hun zo kenmerkende keelzak. Omdat dat voedsel rood is, kan het lijken alsof de vogel haar jongen bloed voert. Dus mogelijk komt daar de legende vandaan.
Dierenriem
Het zal je niet verbazen dat ook de tekens van de dierenriem geveldieren opleveren. Daarvoor moet je naar de Vogelwijk, waar je in een aantal gevels op de Kwartellaan je eigen sterrenbeeld kan opzoeken.
De huizen zijn in 1927 gebouwd en zijn ontworpen door de architect Alexander Kropholler. In de advertentie van de projectontwikkelaar, het Bouwbureau J.A. Meijer, in het dagblad de Vaderlander staat als bijzondere aanprijzing genoemd ‘siertableaux van terra-cotta’.
In een bespreking in diezelfde krant krijgen de tableaus (zoals we inmiddels spellen) ook een aparte vermelding: ‘Geestig geteekende gevelstukken, welke aanschouwelijk voorstellen figuren uit de dierenriem, de planeten en de jaargetijden; een versiering welke niet zal nalaten de aandacht te trekken’. De krant neemt in dit artikel niet de moeite te vertellen wie de gevelstukken zo geestig getekend had. Dat was namelijk Julie Kropholler (een zus van de architect).
De fabrikant van de gevelstenen was de N.V. Steen- Pannen- en Tegelfabriek. “Ouderzorg” uit Leiderdorp. Dit bedrijf was gespecialiseerd in het maken van handvormstenen en heeft ook stenen geleverd voor de bouw van het Vredespaleis.
Tegeldier
In de Vogelwijk kun je trouwens nog een andere bijzondere diersoort vinden: het tegeldier! Iedere straat heeft namelijk een mooie mozaïektegel met een afbeelding van de ‘eigen’ vogel waarnaar de straat is vernoemd.
Herkenbaarheid
Op veel plekken in Den Haag maken dieren de ingangen van portieken herkenbaar. Zoals bij huizen aan de Thorbeckelaan (vlakbij de Amandelstraat).
De dieren boven de portieken aan de Stokroosstraat hebben een prachtig uitzicht over het Stokroosveld.
En ook in de Bankastraat vrolijken dieren de gevel op.
Ga verzamelen
Wat ik hier laat zien, is maar een klein deel van alle geveldieren die je in Den Haag kunt vinden. Zoek je een nieuwe hobby, dan heb ik er een voor je: Geveldieren verzamelen! Ga er op uit, kijk omhoog, verbaas je en geniet!
Ik nodig je ook uit om omhoog te kijken tijdens mijn stadswandelingen (niet tijdens mijn fietstours, dat zou te gevaarlijk zijn…).
5 reacties op “Het Haagse Geveldier”
Leuk onderwerp!
Ja, en ik ontdek er steeds meer!
Bij toeval ontdekte ik uw blog. Wat ontzettend leuk om de stad met andere ogen te zien. Ik kijk uit naar uw volgende blog.
Hartelijk dank voor je enthousiaste reactie. Geeft me nog meer plezier bij het schrijven van mijn blogs.
Omdat mijn man zijn familie een familiewapen heeft . En ik vaak mooie gevel stenen zag bij huizen die gerenoveerd werden, die kopjes op de hoeken van ramen en deuren niet terug kwamen . Ging ik er anders tegen aan kijken . Ik vraag mij af waar zijn die hoofdjes gebleven op de Loosduinse kade of weg tussen lijn 11 en paul krugerlaan . Zo ook op de hoeken van voorheen winkel panden sGravenzandelaan .