We hebben nu een koning met vliegen als passie, maar zijn over-over-overgrootvader leefde zich uit in architectuur. In Den Haag vinden we tegenover Paleis Noordeinde nog een resultaat van deze passie: De Gotische Zaal.
Kroonprins Willem
Als jongeman studeerde de latere Koning Willem II in Oxford. Daar raakte hij onder de indruk van de vele gebouwen in de stijl van de Engelse gotiek. Willem hield ook van mooie schilderijen en bouwde een flinke verzameling op. Die verzameling hing eerst in zijn paleis in Brussel. Dat was in de tijd dat ook België tot het Koninkrijk der Nederlanden hoorde.
In 1830 kwam de Belgische Omwenteling: de Belgen kwamen in opstand tegen de autoritaire regeerstijl van Willems vader, de toenmalige Koning Willem I. Deze opstand leidde tot de onafhankelijkheid van België.
Verhuizing naar Den Haag
Na de onafhankelijkheid van België moest kroonprins Willem zijn paleis in Brussel opgeven. In Den Haag woonde in het paleis aan de Kneuterdijk, dat hij als huwelijksgeschenk van zijn vader had gekregen.
Achter dit paleis liet hij een zaal bouwen om zijn schilderijenverzameling onder te brengen. Uiteraard in zijn geliefde gotische stijl, hij koos ervoor een kopie te maken van de eetzaal van zijn oude college in Oxford: Christ Church.
De Gotische zaal
Willem ontwierp deze Gotische Zaal zelf en hield ook toezicht op de bouw. Door de hooggeplaatste ramen was er veel licht in de zaal en tegelijk ook veel wandruimte om alle schilderijen op te kunnen hangen. Hij wilde de zaal ook als hofkapel gebruiken en bestelde daarom een orgel bij de firma Bätz, de Wit en Comp. in Utrecht. Dit orgel is na veel omzwervingen in 1990 weer teruggekomen in de Gotische Zaal.
Op 4 september 1840, de geboortedag van zijn eerste kleinzoon legde hij de eerste steen. Willem was toen inmiddels Koning Willem II. De officiële ingebruikneming was ook een familiefeest: de inwijding van het huwelijk van zijn dochter Sophie op 8 oktober 1842.
Gotische Galerij
De Gotische zaal was niet het enige bouwwerk waarin Willem zijn gotische liefde uitleefde. Langs het Noordeinde kwamen nog meer zalen en galerijen, met een poort recht tegenover Paleis Noordeinde.
Blijkbaar was het ontwerp van deze gebouwen niet erg robuust, want 40 jaar later waren er veel lekkages en stonden ze op instorten. In 1883 zijn ze afgebroken.
Open voor het publiek
Willem gunde ook anderen een blik op zijn mooie schilderijen. Als de koning niet in het paleis was, konden ook burgers de Gotische zaal bezoeken. Dat stond zelfs vermeld in een reisgids uit 1849. Nu is de Gotische Zaal onderdeel van het complex van de Raad van State en daarmee niet meer regulier toegankelijk. Muziekliefhebbers kunnen er terecht voor lunchpauzeconcerten.
Je kunt je er vrij rondkijken tijdens het Open Monumentenweekend (2e weekend van september) en het Haags Historisch Museum verzorgt iedere maand rondleidingen.
Wil je meer weten over koninklijke gebouwen? Doe met familie of vrienden de Oranjewandeling
2 reacties op “Gotische Zaal”
Een mooi stukje geschiedenis dat ik niet kende ook al ben ik hier honderden keren langs gefietst. Dank
Vier prachtige schilderijen in de Gotische zaal. Helaas geen informatie erbij zoals wie zijn afgebeeld en wie is de schilder. Vragen van de lunchconcert bezoekers. Overigens is omtrent het orgel wel informatie in de zaal.